Forest Bathing: Πώς η επαφή με τη φύση υποστηρίζει το ανοσοποιητικό ενάντια στον καρκίνο

Ίσως να μην το έχετε ξανακούσει, στα ξένα δημοσιεύματα ωστόσο o όρος «Forest Bathing» ή δασοθεραπεία είναι τάση και δεν είναι τίποτα παραπάνω από την επαφή με τη φύση, που πλέον έχει… ξεχωριστή ονομασία. Τι ακριβώς συμβαίνει, όμως, και μπορεί μια τόσο «απλή» διαδικασία (που καθόλου απλή δεν είναι για τους ανθρώπους της πόλης) να έχει τέτοια οφέλη;

Ξεκινώντας από τα βασικά, να πούμε ότι στο σώμα μας υπάρχουν κύτταρα-δολοφόνοι τα οποία είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους το σώμα μας καταπολεμά τον καρκίνο. Σε γενικές γραμμές, λοιπόν, η επίσκεψη σε ένα δάσος και η επαφή με τη φύση μπορεί να προκαλέσει σημαντική αύξηση τόσο του αριθμού τους, όσο και της δραστηριότητάς τους.

Και μόνο η ιδέα της βόλτας στο δάσος βοηθά, σύμφωνα με έρευνες
Στο πλαίσιο μελέτης, τα επίπεδα κορτιζόλης στο σάλιο των συμμετεχόντων ήταν σημαντικά χαμηλότερα έπειτα από περπάτημα σε ένα δάσος ή ακόμη και μετά από απλή παραμονή στη φύση, σε σύγκριση με το περπάτημα στους δρόμους μιας πόλης. Κι όπως ίσως ξέρετε, η κορτιζόλη είναι η ορμόνη του στρες που τη θέλουμε χαμηλά για να ζούμε πιο αρμονικά.

Ωστόσο, το ίδιο αποτέλεσμα παρατηρήθηκε στους συμμετέχοντες και πριν πάνε στο δάσος. Πράγματι, το forest bathing και ιδιαίτερα η παρατήρηση του δάσους, συνδέθηκε με σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης τόσο πριν όσο και μετά την πρακτική αυτή, σε σύγκριση με την επίσκεψη σε μια αστική περιοχή. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ακόμη και μόνο η σκέψη του να περάσει κανείς χρόνο σε ένα δάσος μειώνει το στρες και εδώ διαπιστώνουμε ότι το αναμενόμενο φαινόμενο placebo, μπορεί να παίζει πιο σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των επιπέδων κορτιζόλης, από την ίδια την εμπειρία του να βρίσκεται κάποιος στο δάσος. Αυτό επιβεβαιώνεται και από μελέτες για τις επιδράσεις της δασοθεραπείας στη λειτουργία του ανοσοποιητικού, που έδειξαν ότι η επίσκεψη σε ένα δάσος μπορεί να προκαλέσει σημαντική αύξηση στον αριθμό και τη δραστηριότητα των φυσικών κυττάρων δολοφόνων, ένας από τους τρόπους με τους οποίους το σώμα μας καταπολεμά τον καρκίνο.

Όλα ξεκίνησαν με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Immunopathology and Pharmacology τo 2007, όπου δώδεκα άνδρες πήγαν σε μια τριήμερη εκδρομή στο δάσος για πεζοπορία και σχεδόν όλοι (11 στους 12) παρουσίασαν αυξημένη δραστηριότητα των φυσικών κυττάρων-δολοφόνων μετά την εμπειρία. Και δεν ήταν απλώς μια μικρή αύξηση -η δραστηριότητα των NK κυττάρων αυξήθηκε κατά περίπου 50% μετά το ταξίδι, σε σύγκριση με πριν πάνε στο δάσος.

Η άσκηση από μόνη της, βέβαια, μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, αλλά δεν φάνηκε να υπάρχουν σημαντικές διαφορές στον αριθμό των βημάτων πριν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Ωστόσο, τους πήγαν σε ένα ταξίδι κάπου, γεγονός που εισήγαγε και άλλες μεταβλητές.

Όσον αφορά τις γυναίκες, η συγκεκριμένη μελέτη είχε την ίδια διάρθρωση και τα ίδια αποτελέσματα: μια σημαντική ενίσχυση της δραστηριότητας των φυσικών φονικών κυττάρων από το περπάτημα στο δάσος. Επιπλέον, αυτή τη φορά οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν ξανά σε εξετάσεις μία εβδομάδα αργότερα και η δραστηριότητα των φυσικών κυττάρων δολοφόνων τους παρέμενε αυξημένη. Όταν επανεξετάστηκαν έναν μήνα μετά το ταξίδι, τα επίπεδά τους είχαν επιστρέψει στην αρχική τους τιμή.

Το πρόβλημα, όμως είναι ότι δεν έχουν όλοι συχνά αυτή τη δυνατότητα. Ποιος μπορεί να πηγαίνει στο δάσος ολόκληρο το Σαββατοκύριακο, κάθε Σαββατοκύριακο; Τι γίνεται με μια απλή ημερήσια εκδρομή;

Ακόμη και μια εκδρομή αρκεί
Ευτυχώς, ο τίτλος της μελέτης τα λέει όλα: «Μια ημερήσια εκδρομή σε ένα πάρκο, στο δάσος κ.ο.κ. αυξάνει τη δραστηριότητα των φυσικών κυττάρων δολοφόνων και την έκφραση αντικαρκινικών πρωτεϊνών σε άνδρες». Παρατηρήθηκαν τα ίδια αποτελέσματα, η ίδια σημαντική αύξηση που μετρήθηκε την επόμενη μέρα σε σύγκριση με πριν, και η ίδια διάρκεια επίδρασης, ενώ επιπλέον, η δραστηριότητα των φυσικών φονικών κυττάρων παρέμενε αυξημένη και μία εβδομάδα αργότερα. Αυτό υποδηλώνει ότι, αν οι άνθρωποι επισκέπτονται ένα πάρκο στα προάστια μία φορά την εβδομάδα για ημερήσια εκδρομή, ίσως μπορούν να διατηρήσουν αυξημένη τη δραστηριότητα των φυσικών φονικών κυττάρων και να ενισχύσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού τους ενάντια στον καρκίνο. Συγκρίνοντας τα ευρήματα στο τέλος της εκδρομής στο δάσος με περπάτημα στην πόλη, οι συμμετέχοντες παρουσίασαν αύξηση 80% στη δραστηριότητα των NK κυττάρων μετά τη δασοθεραπεία, σε σύγκριση με μόλις 10% αύξηση για όσους περπάτησαν στην πόλη.

Να σημειώσουμε εδώ, ότι και οι δύο αποδράσεις ήταν όμοιες ως προς τη φυσική δραστηριότητα, την κατανάλωση αλκοόλ και τον ύπνο, που επίσης αποτελούν άλλους παράγοντες και συμπεριφορές που μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Έτσι, επιβεβαιώνεται η ενίσχυση της ανοσίας, μόνο όμως στην περίπτωση της απόδρασης στη φύση.

Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αυξημένη δραστηριότητα των NK και ο αριθμός των κυττάρων NK που προκλήθηκαν από το ταξίδι στο δάσος διαρκούσαν περισσότερο από 7 μέρες, ακόμα και 30 μέρες, μετά το ταξίδι. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αν επισκέπτεστε ένα άλσος, ένα δάσος, έναν κήπο, ένα μέρος με πλούσια φύση μία φορά το μήνα, μπορεί να καταφέρετε να διατηρήσετε αυξημένη τη δραστηριότητα των NK κυττάρων.

Τι είναι, όμως, αυτό που μας δίνει τέτοια ώθηση;
H δραστηριότητα αυτή των κυττάρων φαίνεται να συνδέεται με διάφορους παράγοντες του περιβάλλοντος του δάσους:

Μείωση του άγχους: Η μείωση της αδρεναλίνης και της κορτιζόλης, δύο ορμονών του άγχους, φαίνεται να είναι κεντρική στην αύξηση της δραστηριότητας των NK κυττάρων. Όταν βρισκόμαστε στο δάσος, τα επίπεδα της κορτιζόλης στο σώμα μειώνονται, πράγμα που επιτρέπει στα NK κύτταρα να λειτουργούν καλύτερα.
Φυτοκτόνα: Τα δέντρα παράγουν αρωματικές πτητικές ενώσεις που εισπνέουμε όταν περπατάμε στο δάσος. Αυτές οι ενώσεις φαίνεται να μπαίνουν στο αίμα μας και να ενισχύουν τη δραστηριότητα των NK κυττάρων. Στις μελέτες, η προσθήκη αυτών των αρωμάτων, όπως το κυπαρίσσι, ο λευκός κέδρος, ο ευκάλυπτος και το πεύκο, φαίνεται να έχει άμεση επίδραση στην ενίσχυση της λειτουργίας των NK κυττάρων, ενώ ενισχύει την αποδοτικότητα τους κατά των καρκινικών κυττάρων.
Μικροοργανισμοί της φύσης: Ο αέρας του δάσους είναι γεμάτος με μικροοργανισμούς από το έδαφος και το νερό, που είναι ανύπαρκτοι στον αέρα της πόλης και του σπιτιού μας. Αυτοί οι μικροοργανισμοί μπορεί να ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα, κρατώντας το σε ετοιμότητα και ενισχύοντας την απόκριση των NK κυττάρων.

Δώστε, λοιπόν, το απαραίτητο boost στο ανοσοποιητικό σας με έναν τόσο απλό και ευχάριστο τρόπο και βάλτε στο πρόγραμμα τις τακτικές αποδράσεις στη φύση. Πλέον έχετε ένα λόγο παραπάνω!

Πηγές
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17903349/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18394317/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21329564/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20487629/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26819913/
https://nutritionfacts.org/blog/forest-bathing-to-boost-anticancer-immunity/
https://nutritionfacts.org/blog/how-is-natural-killer-cell-function-boosted-by-forest-bathing/