Αυτοάνοσα και εμμηνόπαυση: Όσα δεν σας είπαν ποτέ

Κάτι που δεν γνωρίζουν οι περισσότερες γυναίκες είναι ότι η εμμηνόπαυση δεν επηρεάζει μόνο την αναπαραγωγική τους ηλικία, αλλά φέρνει σημαντικές αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την πορεία των αυτοάνοσων νοσημάτων. Για πολλές γυναίκες με αυτοάνοσα νοσήματα ή για εκείνες που είναι επιρρεπείς σε αυτά, η φάση αυτή μπορεί να γίνει μια διπλή πρόκληση και η γνώση πάντα μπορεί να ανοίξει νέα μονοπάτια φροντίδας του εαυτού. Με αφορμή, λοιπόν, τη διήμερη δράση του Create Health «Ανοσοποιητικό και Ορμονική Ισορροπία στην Περιεμμηνόπαυση και Εμμηνόπαυση» στις 22-23/11 είναι μια καλή ευκαιρία να ρίξουμε φως και στα αυτοάνοσα σε αυτή τη φάση της ζωής: τι συμβαίνει και πώς μπορούμε να επέμβουμε ολιστικά.

Οι αριθμοί που μιλούν
Ξέρατε ότι περίπου το 80% των ατόμων με αυτοάνοσα νοσήματα είναι γυναίκες; Αυτό δεν είναι τυχαίο. Οι ορμονικές αλλαγές κατά την εμμηνόπαυση μπορούν να επηρεάσουν την ανοσολογική απόκριση του σώματος, κάνοντας κάποιες γυναίκες πιο επιρρεπείς σε φλεγμονές ή στην έξαρση προϋπαρχόντων νοσημάτων όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο λύκος ή η θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Έρευνες δείχνουν ότι η εμμηνόπαυση μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα των αυτοάνοσων νόσων, ενώ η πρώιμη εμμηνόπαυση (πριν τα 40) φαίνεται να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης τέτοιων νοσημάτων. Αυτά τα νούμερα δεν είναι απλώς στατιστική -είναι ένα κάλεσμα να γνωρίζετε το σώμα σας και να μην παραμελείτε τα σήματα που σας στέλνει.

Ορμόνες και ανοσοποιητικό: Μια λεπτή ισορροπία
Κατά την εμμηνόπαυση, τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης μειώνονται -ορμόνες που δεν εξυπηρετούν μόνο τη γονιμότητα, αλλά έχουν προστατευτική δράση και στο ανοσοποιητικό μας. Όταν η παρουσία τους μειώνεται, η φλεγμονή μπορεί να αυξηθεί και το σώμα μπορεί να «στραφεί» εναντίον του εαυτού του, κάτι που εξηγεί γιατί πολλές γυναίκες βιώνουν έξαρση συμπτωμάτων ή εμφάνιση νέων αυτοάνοσων διαταραχών γύρω από την εμμηνόπαυση. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να γίνουν αισθητές με ποικίλους τρόπους: κόπωση, θολή σκέψη, πόνους στις αρθρώσεις, ξηρότητα του δέρματος ή διαταραχές ύπνου, ενώ κάποιες φορές, αυτά τα συμπτώματα συγχέονται με τα ίδια τα αυτοάνοσα νοσήματα, γι’ αυτό η διαγνωστική ακρίβεια είναι κρίσιμη.

Τι μπορεί να βοηθήσει σε αυτή τη φάση;
Η διαχείριση αυτής της περιόδου δεν είναι μόνο ιατρική -είναι μια πράξη φροντίδας και σεβασμού προς τον εαυτό σας.

Ορμονική υποστήριξη
Η ορμονική θεραπεία μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, αλλά για γυναίκες με αυτοάνοσα νοσήματα η χρήση της πρέπει να είναι εξατομικευμένη. Αυτό σημαίνει ότι κάθε επιλογή πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με τον γιατρό σας, λαμβάνοντας υπόψη τα προσωπικά σας ιατρικά δεδομένα. Η εξατομίκευση είναι πάντα το κλειδί, γιατί κάθε σώμα αντιδρά διαφορετικά και η σωστή ισορροπία μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε μια δύσκολη προσαρμογή και μια ομαλή, ενδυναμωτική μετάβαση.

Υποστηρικτική διατροφή
Αξιοποιήστε στην καθημερινότητά σας επιλογές που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σας: τροφές πλούσιες σε Ω-3 όπως ξηρούς καρπούς και σπόρους, αντιοξειδωτικά από φρούτα και λαχανικά, όσπρια για σίδηρο και πρωτεΐνη. Συμπληρώματα όπως η βιταμίνη D, το μαγνήσιο και τα Ω-3 λιπαρά οξέα μπορούν να προσφέρουν σημαντική υποστήριξη στη μείωση της φλεγμονής.

Κίνηση και ψυχική ισορροπία
Η τακτική άσκηση, ακόμα και ένα καθημερινό περπάτημα 30 λεπτών, μειώνει τη φλεγμονή, ενισχύει τη διάθεση και προστατεύει τις αρθρώσεις. Ο διαλογισμός, η γιόγκα ή οι τεχνικές αναπνοής ενισχύουν τη σύνδεση σώματος-νου, μειώνοντας το στρες που μπορεί να επιδεινώσει τα αυτοάνοσα συμπτώματα.

Να θυμάστε: Κάθε γυναίκα που φροντίζει τον εαυτό της, που μαθαίνει να ακούει τα σήματα του σώματος και να ενεργεί με αγάπη και γνώση, δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας και ενδυνάμωσης που ξεπερνά τη φθορά της ηλικίας ή τις προκλήσεις των αυτοάνοσων νόσων.

Πηγές
https://www.novartis.com/us-en/stories/autoimmune-diseases-disproportionately-impact-women-heres-why-matters
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11928423/
https://www.theguardian.com/society/2024/sep/26/women-periods-stop-early-autoimmune-diseases-premature-ovarian-insufficiency
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17261796/
https://menopause.org/press-releases/understanding-the-association-between-hormone-therapy-and-autoimmune-disease-risk