Ο ρόλος του εντέρου στις γυναικείες ορμόνες: Πώς συνδέονται οι δύο κόσμοι

Το έντερο και οι γυναικείες ορμόνες βρίσκονται σε μια συνεχή αλληλεπίδραση, δημιουργώντας έναν περίπλοκο μηχανισμό που επηρεάζει την υγεία και τη διάθεση των γυναικών. Ίσως να έχετε διαπιστώσει και μόνες σας μια μικρή σύνδεσή τους όταν για παράδειγμα σε περίοδο ορμονικών αλλαγών, όπως η έμμηνος ρύση ή η εμμηνόπαυση, το έντερο λειτουργεί διαφορετικά. Η επιστήμη των τελευταίων δεκαετιών δείχνει ότι η υγεία του εντέρου επηρεάζει σημαντικά την ισορροπία των ορμονών, ενώ παράλληλα οι γυναικείες ορμόνες, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία του εντέρου και το μικροβίωμά του, σε μια αμφίδρομη σχέση.

Οιστρογόνα και μικροβίωμα εντέρου
Ένας από τους κύριους τρόπους με τους οποίους το έντερο αλληλεπιδρά με τις γυναικείες ορμόνες είναι μέσω του «οιστροβολώματος» (estrobolome), ενός υποσυνόλου μικροοργανισμών στο έντερο που συμμετέχουν στον μεταβολισμό των οιστρογόνων. Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Nature το 2024, το οιστροβόλωμα παίζει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση των κυκλοφορούντων οιστρογόνων στον οργανισμό, επηρεάζοντας έτσι την υγεία του αναπαραγωγικού συστήματος, την οστική πυκνότητα και ακόμη και τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.

Όταν το μικροβίωμα του εντέρου διαταράσσεται, για παράδειγμα από κακή διατροφή (πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα, ζάχαρη ή κρέας) ή υπερβολική χρήση αντιβιοτικών, η αποβολή των οιστρογόνων μπορεί να μειωθεί. Αυτό οδηγεί σε υψηλότερα επίπεδα οιστρογόνων στο αίμα, κάτι που έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ορμονοεξαρτώμενων παθήσεων.

Η επίδραση της προγεστερόνης και του εμμηνορροϊκού κύκλου
Η προγεστερόνη, μια άλλη βασική γυναικεία ορμόνη, έχει επίσης επίδραση στη λειτουργία του εντέρου. Κατά τη διάρκεια της ωχρινικής φάσης του εμμηνορροϊκού κύκλου, όταν τα επίπεδα της προγεστερόνης αυξάνονται, πολλές γυναίκες αναφέρουν αλλαγές στη λειτουργία του εντέρου, όπως δυσκοιλιότητα ή φούσκωμα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η προγεστερόνη μπορεί να μειώσει την κινητικότητα του εντέρου, επιβραδύνοντας τη διαδικασία της πέψης.

H μελέτη The Gut Microbiome and Female Health που δημοσιεύθηκε στο Biology Basel (2022) υπογραμμίζει ότι οι ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου επηρεάζουν όχι μόνο την κινητικότητα του εντέρου, αλλά και τη σύνθεση της μικροχλωρίδας, οδηγώντας σε προσωρινές διακυμάνσεις στη λειτουργία του εντέρου.

Εμμηνόπαυση και εντερική υγεία
Κατά την εμμηνόπαυση, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν φυσιολογική μείωση των οιστρογόνων, κάτι που έχει άμεση επίδραση στην υγεία του εντέρου. Η χαμηλή παραγωγή οιστρογόνων έχει συσχετιστεί με αλλαγές στη σύνθεση της μικροχλωρίδας, αυξημένο κίνδυνο φλεγμονών και μειωμένη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, όπως το ασβέστιο και η βιταμίνη D. Έρευνες δείχνουν για ακόμη μια φορά ότι η διατροφή που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, προβιοτικά και πρεβιοτικά έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να ενισχύσει το μικροβίωμα και να προάγει την ορμονική ισορροπία.

Πρακτικές συμβουλές για υγιές έντερο και ισορροπία στις ορμόνες

Καταναλώστε περισσότερες φυτικές ίνες: Τροφές όπως λαχανικά, φρούτα, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης βοηθούν στη διατήρηση της εντερικής υγείας.
Εντάξτε προβιοτικά στη διατροφή σας: Τροφές όπως το (φυτικό) γιαούρτι, το κεφίρ και το ξινολάχανο προάγουν την ανάπτυξη ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο.
Περιορίστε την κατανάλωση ζάχαρης και επεξεργασμένων τροφίμων: Αυτές οι τροφές μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη σύνθεση της μικροχλωρίδας.
Διαχειριστείτε το στρες: Το άγχος μπορεί να επηρεάσει τόσο τη λειτουργία του εντέρου όσο και την ορμονική ισορροπία. Η γιόγκα, ο διαλογισμός και οι τεχνικές βαθιάς αναπνοής μπορούν να βοηθήσουν.
Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας: Εάν αντιμετωπίζετε χρόνια συμπτώματα, όπως φούσκωμα, δυσκοιλιότητα ή ορμονικές ανισορροπίες, η ιατρική καθοδήγηση είναι απαραίτητη.

Η σύνδεση μεταξύ εντέρου και γυναικείων ορμονών είναι ένα πεδίο με μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον. Η φροντίδα του εντέρου δεν είναι μόνο θέμα πέψης, αλλά αποτελεί θεμέλιο για την ορμονική ισορροπία, τη διάθεση και τη συνολική υγεία. Με σωστές διατροφικές επιλογές και έναν υγιεινό τρόπο ζωής, μπορείτε να ενισχύσετε αυτή τη σχέση, υποστηρίζοντας τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική σας ευεξία.

Πηγές
https://www.lemonde.fr/sciences/article/2024/07/18/decouverte-d-une-hormone-qui-contribue-a-la-solidite-des-os-meme-pendant-l-allaitement_6251930_1650684.html?

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9687867/

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9974675/
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10561578/